De schrijfvaardigheid van kinderen gaat hard achteruit
Het schrijven van begrijpelijke teksten wordt kinderen niet goed aangeleerd, omdat leraren onvoldoende weten hoe moet. In het verleden is hierover al door meerdere basisscholen over geklaagd, maar hiermee is tot op heden niets gedaan. Dit concluderen onderzoekers van de Universiteit Utrecht. Er wordt per week slechts drie kwartier besteed aan het maken van teksten, waardoor leerlingen nauwelijks uitleg ontvangen over hoe ze die het beste kunnen maken. Dit komt mede doordat leraren vaak niet goed weten hoe ze hun leerlingen hierover moeten instrueren, constateren twee promovenda van de Universiteit Utrecht (UU).
Naar aanleiding van een rapport van de Onderwijsinspectie uit 2010, waarin de noodklok werd geluid over de schrijfvaardigheid van kinderen, onderzochten Monica Koster en Renske Brouwer op 52 basisscholen hoe het schrijfniveau verhoogd kan worden. Uit dat rapport kwam naar voren dat tweederde van de leerlingen niet in staat bleek een eenvoudige boodschap duidelijk op papier te zetten. Dit kwam doordat de kwaliteit van de schrijflessen op de basisscholen gemiddeld onvoldoende was. Uit het nieuwe onderzoek van Koster en Brouwer blijkt nu dat er op veel basisscholen tot op heden niets veranderd is in het schrijfonderwijs. Scholen steken voornamelijk energie in lezen en woordenschat, want in de lesboeken die gebruikt worden komt schrijfvaardigheid maar weinig voor. Ook op de pabo’s blijkt nauwelijks aandacht te zijn voor schrijfvaardigheid.
Ook volgens Amos van Gelderen, lector taalverwerving aan de Hogeschool Rotterdam en onderzoeker bij het Kohnstamm Instituut (centrum voor onderwijsonderzoek van UvA), kunnen veel kinderen niet goed genoeg schrijven. Hij stelt dat zij daar zelf niets aan kunnen doen. “Leraren hebben nu eenmaal te weinig aandacht voor schrijven, aangezien dat tijd kost en het nogal moeilijk is om na te kijken. Vaak ontbreekt het ze aan de juiste expertise.” Koster: “We schrijven tegenwoordig allemaal veel meer teksten. Je komt er dus niet meer mee weg dat je niet kunt schrijven.” Samen met een groep leraren ontwikkelden Koster en Brouwer Tekster, een methode die vervolgens op 2766 leerlingen getest is. Het blijkt dat wanneer kinderen in de groepen 6, 7 en 8 opdrachten krijgen die beter op hun belevingswereld aansluiten en wanneer ze daarover betere uitleg krijgen, hun niveau in vier maanden tijd met anderhalf jaar vooruit gaat. Natuurlijk moeten de leerkrachten dan ook leren hoe ze beter schrijfonderwijs kunnen geven, aldus de twee onderzoekers. (2016)